News

Trong thế giới đầu tư tài chính, biểu đồ nến hay mô hình nến Nhật (candlestick chart) là một công cụ quan trọng. Nó giúp các trader nắm bắt thị trường và tìm kiếm điểm giao dịch lý tưởng. Nhưng với người mới, biểu đồ này có thể trông khá phức tạp và khó hiểu. Nhưng bạn đừng lo, bài viết này của Lotus Institute sẽ hướng dẫn bạn cách đọc biểu đồ nến dễ hiểu nhất.

1. Biểu đồ nến là gì?

Biểu đồ hình nến giúp nhà đầu tư theo dõi sự thay đổi giá của tài sản như cổ phiếu, vàng, tiền điện tử... trong từng khung thời gian cụ thể. Mỗi cây nến trên biểu đồ đại diện cho chuyển động giá, từ đó phác họa xu hướng của thị trường.

Hình minh họa biểu đồ hình nến

Loại biểu đồ này có nguồn gốc từ Nhật Bản, do Munehisa Homma, một thương nhân gạo nổi tiếng thế kỷ 18 phát triển, và đến nay vẫn là nền tảng quan trọng trong phân tích kỹ thuật hiện đại.

Với các trader, biểu đồ nến là “vũ khí không thể thiếu” trong việc đọc hiểu tâm lý thị trường. Qua việc phân tích biểu đồ nến bài bản, bạn có thể nhận diện xu hướng giá đang diễn ra mạnh hay yếu, từ đó quyết định điểm mua vào, chốt lời hoặc đặt mức cắt lỗ hợp lý. 

2. Cấu tạo biểu đồ nến 

Một cây nến trong biểu đồ nến Nhật gồm 3 phần chính: chiều dài, thân và bóng. Mỗi phần phản ánh một góc nhìn khác nhau về biến động giá trong phiên giao dịch.

Hình minh họa cấu trúc mô hình nến nhật

Chiều dài nến

Chiều dài nến được đo từ đáy đến đỉnh, bao gồm cả thân và bóng. Nến càng dài thì mức dao động giá càng lớn, thể hiện thị trường đang biến động mạnh. Ngược lại, nến ngắn cho thấy sự ổn định hoặc do dự.

Thân nến

Là phần chữ nhật thể hiện khoảng cách giữa giá mở cửa và giá đóng cửa:

• Nến xanh (hoặc trắng) xuất hiện khi giá đóng cửa cao hơn, báo hiệu xu hướng tăng. Thân nến dài phản ánh sức mua lớn.
• Nến đỏ (hoặc đen) cho thấy giá đóng cửa thấp hơn, thể hiện xu hướng giảm. Thân nến dài phản ánh sức bán lớn.

Bóng nến

Còn được gọi là râu nến, là đường mảnh ở hai đầu thân nến, biểu thị giá cao nhất và thấp nhất mà tài sản đạt được trong phiên giao dịch.

Bóng trên dài cho thấy giá tăng cao do lực mua mạnh, nhưng bị kéo giảm trở lại bởi áp lực bán. 

Bóng dưới dài phản ánh giá bị đẩy xuống thấp bởi lực bán mạnh, nhưng lực mua đã can thiệp và kéo giá phục hồi trở lại.

3. Các dạng nến cơ bản

Dưới đây là 5 loại nến thường gặp nhất:

Nến tiêu chuẩn

Đây là loại nến dễ nhận biết với thân nến dài, trong khi phần bóng nến trên và dưới ngắn. Khi nến có màu xanh, nó phản ánh xu hướng tăng giá đang tiếp tục. Ngược lại, nếu là nến đỏ, thị trường nhiều khả năng sẽ tiếp tục giảm giá.

Nến cường lực

Nến này gần như chỉ bao gồm phần thân, không có bóng nến, cho thấy thị trường đang nghiêng hẳn về một phía. Nếu nến xanh xuất hiện trong xu hướng tăng, điều này thường báo hiệu lực mua rất mạnh và giá có khả năng tiếp tục leo cao. Trong trường hợp nến đỏ xuất hiện sau một xu hướng tăng kéo dài, đây có thể là tín hiệu cho sự đảo chiều giảm giá.

Nến có bóng dài phía dưới

Loại nến này có thân nhỏ nằm ở phía trên và phần bóng dưới dài gấp nhiều lần thân nến. Nếu xuất hiện ở cuối một xu hướng giảm, nó thường được gọi là nến Hammer và mang ý nghĩa thị trường đang có khả năng đảo chiều tăng. Ngược lại, nếu loại nến này xuất hiện sau một đợt tăng giá, nó được gọi là Hanging Man và có thể là dấu hiệu cảnh báo áp lực bán đang gia tăng.

Các dạng biểu đồ nến Nhật cơ bản

Nến có bóng dài phía trên

Ngược lại với nến Hammer, loại nến này có thân nhỏ ở dưới và phần bóng dài hướng lên trên. Khi xuất hiện ở cuối một xu hướng tăng, nó được gọi là nến Shooting Star – dấu hiệu cho thấy bên mua đã cố đẩy giá lên cao nhưng không giữ được vị thế, và bên bán đã chiếm lại ưu thế. Nếu nến này xuất hiện trong xu hướng giảm, nó có thể là nến Inverted Hammer, cho thấy khả năng đảo chiều tăng giá.

Nến do dự (Doji)

Đây là loại nến đặc biệt với thân rất nhỏ hoặc gần như không có, do giá mở và đóng cửa gần bằng nhau. Nến Doji phản ánh sự giằng co mạnh mẽ giữa phe mua và phe bán, khiến thị trường chưa thể xác định được hướng đi rõ ràng. Thông thường, Doji là tín hiệu cảnh báo cần quan sát thêm các tín hiệu khác để xác nhận xu hướng tiếp theo.

4. Hướng dẫn cách đọc biểu đồ nến cơ bản

Biết cách đọc nến nhật là kỹ năng cốt lõi trong phân tích kỹ thuật. Mỗi cây nến không chỉ phản ánh mức giá, mà còn cho thấy sự giằng co giữa bên mua và bên bán. Dưới đây là những mẫu nến thường gặp và cách hiểu chúng.

Nến Doji 

Nến Doji xuất hiện khi giá mở cửa và đóng cửa gần như bằng nhau, khiến thân nến rất nhỏ, trong khi bóng nến có thể dài. Đây là dấu hiệu cho thấy thị trường chưa xác định được xu hướng rõ ràng. Một số dạng Doji phổ biến gồm:

• Gravestone Doji: Không có bóng dưới, bóng trên dài. Thường xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng, phản ánh lực bán bắt đầu mạnh lên.
• Dragonfly Doji: Có bóng dưới dài, không có bóng trên. Thường báo hiệu khả năng đảo chiều tăng nếu xuất hiện sau một đợt giảm mạnh.
• Long-legged Doji: Bóng trên và dưới đều dài, cho thấy sự giằng co cực độ giữa hai phe mua - bán, nhưng chưa bên nào kiểm soát được tình hình.

Nến Doji có thân nến rất nhỏ, trong khi bóng nến dài

Nến Spinning Tops

Loại nến này có thân nhỏ và hai bóng nến trên, dưới tương đối dài. Dù giá dao động mạnh trong phiên, mức chênh lệch giữa giá mở và đóng cửa là không đáng kể. Spinning Tops thường cho thấy sự cân bằng tạm thời giữa cung và cầu. Nếu xuất hiện trong xu hướng tăng, nó có thể là tín hiệu cảnh báo thị trường sắp chững lại hoặc đảo chiều.

Nến Spinning Tops có thân nhỏ và hai bóng nến trên, dưới dài

Nến Marubozu

Marubozu là mẫu nến gần như không có bóng – giá mở và đóng cửa lần lượt nằm ở hai cực cao nhất và thấp nhất. Đây là mẫu nến thể hiện xu hướng rõ ràng và quyết liệt nhất trong phiên giao dịch.

• Marubozu xanh thể hiện lực mua áp đảo, giá có xu hướng tiếp tục tăng.
• Marubozu đỏ cho thấy lực bán chiếm ưu thế, báo hiệu khả năng giảm sâu.

Nến Marubozu là mẫu nến gần như không có bóng

Nến Hammer và Hanging Man

Cả hai đều có thân nhỏ và bóng dưới rất dài, thường dài gấp đôi thân. Sự khác biệt nằm ở vị trí xuất hiện:

• Hammer xuất hiện sau xu hướng giảm, cho thấy bên mua đã bắt đầu quay lại và có thể đẩy giá phục hồi.
• Hanging Man nằm ở đỉnh xu hướng tăng, cảnh báo lực bán đang lớn dần và có thể khiến giá đảo chiều.

Màu sắc của nến (xanh hoặc đỏ) có thể tăng độ tin cậy của tín hiệu, nhưng không phải là yếu tố quyết định duy nhất.

Nến Hammer và Hanging Man có thân nhỏ và bóng dưới rất dài

Nến Inverted Hammer và Shooting Star

Hai mẫu nến này giống nhau về hình dạng: thân nhỏ, bóng trên dài, bóng dưới rất ngắn hoặc không có.

• Inverted Hammer xuất hiện sau xu hướng giảm, báo hiệu nỗ lực phục hồi của phe mua dù chưa thành công rõ rệt.
• Shooting Star xuất hiện sau xu hướng tăng, thể hiện sự thất bại của bên mua trong việc duy trì đà tăng khi bị phe bán phản công mạnh mẽ.

Dù có dấu hiệu đảo chiều, cả hai mẫu này nên được xác nhận thêm bằng các cây nến tiếp theo để tăng tính chính xác.

Inverted Hammer và Shooting Star có thân nhỏ, bóng trên dài, bóng dưới ngắn

Biểu đồ nến là công cụ mạnh mẽ để bạn hiểu rõ hơn về thị trường tài chính. Hãy bắt đầu bằng việc hiểu cấu trúc nến, nhận diện các mẫu cơ bản và luyện tập mỗi ngày. Chỉ cần kiên trì, Lotus Institute tin rằng bạn sẽ từng bước thành thạo cách đọc biểu đồ nến chuẩn nhất.