18 Thuật Ngữ Trading Cơ Bản Mà Trader Mới Cần Biết Trước Khi Vào Lệnh

Mới bắt đầu hành trình trading, không ít trader Việt cảm thấy như lạc vào mê cung của những khái niệm lạ lẫm như pip, spread, margin, đòn bẩy,... Một phút sơ suất vì chưa hiểu rõ có thể khiến tài khoản bay hơi nhanh chóng.

Nhưng bạn đừng lo, ai cũng từng bắt đầu từ con số 0. Quan trọng là bạn dám học, dám hiểu và kiên trì xây nền tảng thật vững chắc. Bài viết này sẽ đồng hành cùng bạn để khám phá 18 thuật ngữ trading cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng. Nắm vững chúng, bạn sẽ tự tin hơn trước mỗi quyết định vào lệnh.

1. Vì sao cần hiểu rõ các thuật ngữ trong trading?

Thuật ngữ trading là tập hợp các khái niệm chuyên môn dùng trong giao dịch tài chính như forex, vàng, crypto, cổ phiếu, chỉ số,... Việc nắm vững những thuật ngữ này là bước đầu quan trọng để đọc biểu đồ, hiểu chiến lược và thực hiện lệnh một cách chính xác.

Đặc biệt với trader mới, hiểu rõ các khái niệm cơ bản sẽ:

    - Giúp bạn đọc và hiểu rõ nền tảng giao dịch, không còn lạc lối giữa các chỉ số hay thông báo

    - Tránh những sai lầm đáng tiếc do hiểu nhầm thuật ngữ như margin, pip hay stop loss

    - Giao dịch tự tin hơn, kiểm soát tốt cảm xúc, không hoảng loạn khi thị trường biến động

    - Từng bước xây dựng tư duy của một trader chuyên nghiệp, có kiến thức và có bản lĩnh

2. Top 18 thuật ngữ trader mới cần biết

2.1. Thuật ngữ cơ bản về thị trường

    - Tài sản giao dịch: Đây là những sản phẩm tài chính bạn có thể mua bán trên thị trường, bao gồm: vàng (XAU), tiền tệ (forex), tiền điện tử (crypto), chỉ số chứng khoán, cổ phiếu, v.v. Việc lựa chọn tài sản giao dịch phù hợp sẽ ảnh hưởng đến phong cách và chiến lược trading của bạn.

    - Cặp tiền tệ: Trong thị trường forex, các tài sản được giao dịch theo cặp, ví dụ như XAU/USD là cặp thể hiện bạn đang mua vàng và đồng thời bán USD.

    - Spread - Commission: Spread là khoảng chênh lệch giữa giá mua (bid) và giá bán (ask). Commission là khoản phí cố định mà sàn giao dịch thu khi bạn mở lệnh. Hai loại chi phí này cộng lại sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của bạn, đặc biệt khi bạn giao dịch thường xuyên.

    - Đòn bẩy (Leverage): Là công cụ giúp bạn giao dịch với khối lượng lớn hơn số tiền thực tế có trong tài khoản. Ví dụ: đòn bẩy 1:100 nghĩa là bạn chỉ cần 100 USD để mở lệnh trị giá 10.000 USD. Tuy nhiên, càng dùng đòn bẩy cao thì rủi ro cũng tăng theo..

    - Ký quỹ (Margin): Đây là số tiền bạn cần có trong tài khoản để duy trì lệnh đã mở. Nếu thị trường đi ngược hướng kỳ vọng và margin không đủ, sàn sẽ tự động đóng lệnh để hạn chế thua lỗ (gọi là margin call).

2.2. Thuật ngữ phân tích thị trường

    - Phân tích kỹ thuật và cơ bản: Phân tích kỹ thuật dựa vào biểu đồ giá, mô hình và chỉ báo để xác định xu hướng. Trong khi đó, phân tích cơ bản chú trọng vào các yếu tố như lãi suất, tin tức kinh tế, chính sách tiền tệ,...

    - Mô hình nến: Mỗi cây nến thể hiện diễn biến giá trong một khung thời gian nhất định. Các mô hình nến như Doji, Hammer, Engulfing,... có thể giúp bạn dự đoán khả năng đảo chiều hoặc tiếp diễn xu hướng. Chúng là công cụ quan trọng trong phân tích kỹ thuật.

    - Indicator (chỉ báo): Là công cụ hỗ trợ trader ra quyết định. Ví dụ RSI (Relative Strength Index) đo lường mức độ quá mua/quá bán, MACD đánh giá động lượng thị trường và tín hiệu giao cắt xu hướng. Bollinger Bands xác định độ biến động giá và các vùng breakout.

    - Volume: Là khối lượng giao dịch tại một thời điểm. Nếu volume cao trong khi giá tăng hoặc giảm mạnh, đó có thể là dấu hiệu xác nhận xu hướng đang mạnh. Ngược lại, volume thấp thường báo hiệu thị trường yếu hoặc sideway.

    - Xu hướng (Trend): Xu hướng là hướng chính của chuyển động giá. Có 3 loại chính Uptrend -  giá tăng với các đỉnh và đáy sau cao hơn, Downtrend -  giá giảm với các đỉnh và đáy sau thấp hơn và Sideway - giá dao động trong biên độ hẹp, không có xu hướng rõ ràng.

2.3. Thuật ngữ khi giao dịch thực tế

    - Buy/Sell/Pending:

Buy: mua vào khi dự đoán giá sẽ tăng.

Sell: bán ra khi kỳ vọng giá giảm.

Pending Order: lệnh chờ, giúp bạn vào thị trường tại mức giá mong muốn trong tương lai (Buy Limit, Sell Stop...).

    - Stop Loss (SL)/Take Profit (TP)

Stop Loss giúp bạn giới hạn thua lỗ trong trường hợp thị trường đi ngược hướng.

Take Profit là mức giá bạn chốt lời khi đạt được lợi nhuận mong muốn. Cả hai là công cụ quản trị rủi ro không thể thiếu.

    - Lot/Pip/Point 

Lot: là đơn vị đo khối lượng giao dịch. 1 lot tiêu chuẩn = 100.000 đơn vị tiền tệ cơ sở.

Pip: là đơn vị nhỏ nhất thể hiện sự thay đổi giá, thường là 0.0001.

Point: nhỏ hơn pip, thường được dùng trong các nền tảng giao dịch chi tiết.

Biết cách tính pip và lot sẽ giúp bạn xác định lợi nhuận hoặc thua lỗ chính xác hơn.

    - Quản lý vốn (Money Management): Là chiến lược phân bổ vốn để kiểm soát rủi ro. Một nguyên tắc phổ biến là không nên mạo hiểm quá 1-2% tài khoản cho mỗi lệnh. Quản lý vốn hiệu quả giúp bạn tồn tại lâu dài trong thị trường.

    - Tâm lý giao dịch (Trading Psychology): Là yếu tố then chốt trong thành bại của trader. Những cảm xúc như sợ thua, FOMO (sợ bỏ lỡ), trả thù thị trường,... có thể khiến bạn đưa ra các quyết định sai lầm. Hầu hết trader giỏi là người giữ được sự kỷ luật và bình tĩnh trong mọi tình huống.

2.4. Thuật ngữ phong cách giao dịch

    - Scalping: Là chiến lược giao dịch lướt sóng cực ngắn, mở lệnh và chốt lời chỉ trong vài phút. Phù hợp với những ai thích nhịp nhanh, tuy nhiên đòi hỏi khả năng phản xạ tốt và sàn có chi phí thấp.

    - Day Trading: Mở và đóng lệnh trong cùng một ngày, không giữ lệnh qua đêm. Ưu điểm là tránh rủi ro từ tin tức bất ngờ xảy ra sau giờ giao dịch, phù hợp với người có thời gian theo dõi thị trường.

    - Swing Trading: Là chiến lược giữ lệnh từ vài ngày đến vài tuần, tận dụng các đợt sóng lớn của thị trường. Phù hợp với những người không có thời gian theo dõi biểu đồ liên tục nhưng vẫn muốn bắt những đợt sóng giá lớn.

Hiểu rõ các thuật ngữ trading là bước đầu tiên để bạn vững vàng hơn mỗi khi vào lệnh. Hôm nay bạn mới bắt đầu, nhưng với sự học hỏi nghiêm túc và tinh thần cầu tiến, bạn hoàn toàn có thể trở thành một trader tự tin và bản lĩnh.

Chúc bạn sớm chinh phục thị trường với một tâm thế tích cực và hiểu biết vững vàng. Cộng đồng trader Việt luôn ở đây để cùng bạn tiến bước.